کیسه دیالیز یک غشای نیمه تراوا شفاف از جنس سلولز است که به ملکول‌های کوچک‌تر اجازه عبور داده و از نفوذ ماکروملکول‌ها از خلال آن جلوگیری می کند. کیسه دیالیز معمولا برای جداسازی پروتئین ها و DNA یا نمونه های بیولوژیکی پیچیده مانند خون یا سرم استفاده می شود، این کیسه ها قابلیت اتوکلاو داشته و می‌توان از آن مجدداً پس از اتوکلاو استفاده کرد. کیسه های دیالیز تجاری با وزن مولکولی MwCO (به عنوان کوچکترین وزن مولکولی ماکرومولکول های زیستی باقی مانده در کیسه دیالیز) در حدود 100، 500، 1000, 2000, 3500, 8000, 10000, 15000, 20000, 25000, 50000, 100000, 200000, 1000000 کیلو دالتون و با عرض های مسطح از ۸ میلی متر تا ۷۷ میلی متر ساخته می شوند. برای جلوگیری از خشک شدن کیسه دیالیز و ترک خوردن ان، قبل از خروج از کارخانه با گلیسیرین ۱۰٪ تیمار می شوند، و حاوی مقادیر بسیار کمی سولفید، فلزات سنگین و برخی ناخالصی ها با جذب فرابنفش هستند که برای پروتئین ها و دیگر مواد فعال بیولوژیکی مضر هستند و باید قبل از استفاده حذف شوند.
محصولات مرتبط
دیالیز :
فرایند دیالیز، امکان جدا شدن ملکول‌های کوچک از مولکول‌های بزرگ یا تعویض محیط را فراهم می‌کند. این تکنیک، یکی از قدیمی‌ترین روش‌ها برای برداشتن ترکیبات دارای وزن ملکولی کم از یک محلول و مبادله آن‌ها با بافر، که حمام دیالیز یا دیالیزیت (Dialysate) نیز نامیده می‌شود، است. اساس این روش از خصوصیات غشاهای نیمه تراوا که بین محلول پروتئین و بافر دیالیز قرار می‌گیرد، ناشی می‌شود. این غشای نیمه تراوا که معمولا از جنس غشا سلولز دارای حفره است به ملکول‌های کوچک‌تر، اجازه عبور داده و از نفوذ ماکروملکول‌ها از خلال آن جلوگیری می کند. ملکول‌های دارای ابعاد بزرگ‌تر از قطر منافذ کیسه دیالیز، در داخل کیسه دیالیز محبوس شده و ملکول‌های کوچک‌تر و یون‌ها، از این منافذ عبور می‌کنند و از کیسه خارج می‌شوند. این تکنیک برای خارج کردن یک نمک یا سایر ملکول‌های کوچک مفید است.
عملکرد دیالیز به خاطر تفاوت غلظت ترکیبات در دو طرف غشا بوده و هرگاه غلظت ترکیبات مورد نظر در دو طرف غشا یکسان شـود، تـعـداد ملکول‌های مـبـادله شونده از دو سمت غشا نیز به تعادل رسیده و فرایند دیالیز نیز بـه مـرحـله پایان خود می‌رسد. بنابراین در این مـرحـلـه بـا تـعـویـض بـافـر دیـالـیـز، کاهش بیشتر غلظت ترکیب مورد نظر در یک محلول پروتئینی امـکــان پــذیــر مــی‌شـود. پـس از چـنـدیـن مـرتـبـه تعویض محلول بافر، شرایط داخل کیسه دیالیز از قبیـل غلظـت، PH و … همـاننـد محلـول بـافـر اطـراف آن خواهد شد. به عنوان مثال، ممکن اســت کــه از دیـالـیـز بـه مـنـظـور خـارج سـاخـتـن سولفات آمونیوم از پروتئین استفاده شود.
تعویض بافر دیالیز نسبت به حجم تام بافر، اهـمیـت بیشتـری دارد. سـرعـت عمـل دیـالیـز بـا افزایش نسبت سطح غشا به حجم محلول، بیشتر می‌شود. از طرف دیگر، افزایش سطح با کاهش بـازیـافـت پـروتـئـیـن هـمـراه اسـت. زیـرا هـمـواره مقـداری از پـروتئیـن جـذب غشـا دیـالیز شده و بـدیـن طریق از دست می‌رود. بنابراین بایستی میان سرعت دیالیز و بازیافت پروتئین مورد نظر سازگاری وجود داشته باشد.
میزان انتشار و جابجایی ملکول ها، به دما و ویسکوزیته محلول بستگی دارد. اگر چه با افزایش دما، میزان انتشار نیز افزایش می‌یابد اما در اغلب موارد، ثبات پروتئین در دمای 8-4 درجـه سـانتیگـراد اسـت. از ایـن رو، فـراینـد دیـالیـز را در سـردخـانـه انجـام داده و محلول‌های با ویسکوزیته بالا را نیز قبل از انجام فرایند دیالیز، رقیق می‌کنند.
کیسه‌های دیالیز دارای روزنه‌هایی با اندازه های 50000-1000 دالتون هستند و هر کدام به منظور خاصی تولید و به کار برده می‌شوند. کیسه‌های دیالیز معمولی، به صورت تیوب بوده و معمولا پروتئین‌های بیش از 20000-15000 دالتون را در خود نگه می‌دارند.
آماده سازي كيسه‌هاي دياليز
براي آماده سازي كيسه‌هاي دياليز، روش‌هاي مختلفي موجود است كه به عنوان مثال، به دو روش از آن‌ها اشاره مي‌شود.
روش اول
پس از برش كيسه‌هاي دياليز در قطعات مناسب، آن‌ها را در يك ظرف حاوي محلول بيكربنات سديم 2% و EDTA یک ميلي مولار، غوطه ور كرده و سپس به مدت 10 دقيقه مي‌جوشانيم. پس از اتمام زمان جوشيدن و خنك شدن محلول، كيسه‌هاي دياليز را با آب مقطر، دو مرتبه شستشو داده و سپس به مدت 10 دقيقه در محلول EDTA یک ميلي مولار مي‌جوشانيم. پس از اتمام زمان جوش و خنك شدن محلول، كيسه‌هاي دياليز آماده استفاده هستند.
روش دوم
كيسه‌هاي دياليز خشك را به يك بشر 4 ليتري مـنـتـقـل كـرده و سـپس 2 ليتر محلول بيكربنات سديم 100 ميلي مولار و EDTA دي سديك 10 ميلي مولار كه PH آن ها را به 7 رسانده‌ايم به آن ها اضافه مي‌كنيم. سپس در بشر را پوشانده و در بن‌ماري شيكر دار به مدت يك ساعت در دماي 60 درجــه ســانـتـيـگــراد بـه مـلايـمـت تـكـان داده مي‌شوند. سپس محلول درون بشر را با 2 ليتر آب مقطر تعويض كرده و كيسه دياليز را به مدت يك سـاعـت در آن نگـه مـي‌دارنـد. در صورت كدر شــدن آب مـقـطــر بــايــد آن را بـا آب مقطـر تـازه جايگزين كرد و اين كار را تا شفاف باقي ماندن آب مقطر بايستي ادامه داد.
نگهداري كيسه‌هاي دياليز
كيسه‌هاي دياليز آماده را مي‌توان در آب مقطر حاوي كلروفرم 1/0 درصد و در دماي 4 درجه سانتيگراد نگهداري كرد. گاهي از سديم آزيد 02/0 درصـد نـيـز اسـتـفـاده مـي‌شـود كـه مـعمولا مشكلي ايجاد نمي‌كند و از رشد باكتري‌ها نيز جلوگيري مي‌كند.
طريقه استفاده از كيسه‌هاي دياليز
تغيير دماي محلول حاوي كيسه دياليز بايد به صورت تدريجي بوده و از تغيير دماي محلول به صــورت نــاگـهــانــي خــودداري كــرد. تـغـيـيـرات ناگهاني دما موجب تغيير در اندازه روزنه‌هاي كيسه‌هاي دياليز مي‌شود. در هنگام كار كردن با كيسه‌هاي دياليز به منظور جلوگيري از آلودگي آن‌ها با پروتئازها بايد از دستكش استفاده كرد. داخل و خارج كيسه دياليز را قبل از استفاده بايد با جرياني از آب مقطر شستشو داد.
مراحل انجام دياليز
بــــراي انـجـــام عـمـــل ديـــالـيـــز، ابـتـــدا انـتـهـــاي كيسه‌هاي دياليز را به وسيله گره زدن يا استفاده از گـيـره‌هـاي پـلاسـتـيـكـي، بـه گـونـه‌اي كـه نـشـتـي نـداشتـه بـاشد، مسدود مي‌كنيم. سپس محلول مورد نظر به وسيله پي پت، قيف، سرنگ يا هر وسيله ممكن ديگر به درون كيسه‌هاي ديـاليـز منتقـل مـي‌كنيـم و سـر كيسـه‌هـا را نيـز مـانند انتهاي آن‌ها مي‌بنديم. سپس اين كيسه‌هاي دياليز پر شده از محلول را در بافر دياليز غوطه ور مي‌سازيم. حجم بافر دياليز بايد 1600 برابر حجم محلول درون كيسه دياليز بوده و غلظت آن نيز نصف غلظت بافر محلول درون كيسه دياليز باشد.
كيسه‌هاي دياليز بايستي در ظرفي كه حاوي مگنت بوده و بر روي Stirrer قرار گرفته است، قرار داده شوند و به مدت 24 ساعت، فرايند دياليز انجام شود. در صورتي كه آب مقطر درون ظرف به نظر تيره برسد، بايستي با آب مقطر تازه، جانشين شود.
دیدگاه خود را بنویسید